Chihuahua

Chihuahua là giống chó nhỏ nhất trên thế giới, và được đặt tên theo bang Chihuahua của Mexico.

Lịch sử

Lịch sử của Chihuahua khá nhập nhằng, và nhiều giả thuyết xoay quanh nguồn gốc của giống chó này. Cả những phát hiện khảo cổ học và dân gian đều chỉ ra rằng chúng xuất phát từ Mexico. Theo giả thuyết phổ biến nhất, Chihuahua là hậu duệ của Techichi, một loại chó bầu bạn được ưa chuộng của nền văn minh Toltec tại Mexico. Không có ghi chép nào về Techichi từ trước thế kỷ thứ 9, mặc dù các chậu hình chó từ Colima, Mexico được cho là mô phỏng Techichi; chúng được chôn cất như một phần của phong tục lăng tẩm của trục phía Tây Mexico với niên đại từ năm 300 trước Công Nguyên.

Những tổ tiên đầu tiên có lẽ đã xuất hiện trước cả nền văn minh Maya, vì những các thể chó tương tự như Chihuahua được tìm thấy trong các tài liệu từ Đại Kim tự tháp Cholula, ngày tháng đề năm 1530, và từ tàn dư của khu di tích Chichen Itza tại Bán đảo Yucatán. Tuy nhiên, một nghiên cứu di truyền học chỉ ra rằng chó Chihuahua hiện đại có chưa đến 2% DNA ty thể tiền Châu Âu, do kết hợp cùng các giống chó Châu Âu.

Các đồ chơi hình chó có bánh xe ở khu Trung bộ Châu Mỹ cổ đại (Mesoameria) mô phỏng cả những chú chihuahua đầu “quả táo” hoặc đầu “nai”, trải dài tử Mexico đến El Salvador. Hiện vật đầu tiên được tìm ra tại Tres Zapotes ở Veracruz, Mexico, có niên đại từ năm 100 sau Công Nguyên; nó là bằng chứng gián tiếp rằng các giống có dạng như Chihuahua từng tồn tại ở Mexico từ 1400 năm trước khi những người Châu Âu đầu tiên đến đây.

Các bình và chậu hình chó có từ khoảng năm 1325 sau CN dược phát hiện ở Georgia và Tennessee cũng thể hiện hình ảnh Chihuahua. Vào năm 1850, một chiếc bình chế tác theo hình dáng giống chó Chihuahua được khai quật từ tàn tí chở Casas Grandes tại bang Chihuahua, Mexico, có từ khoảng năm 1100 – 1300 sau CN. Nó cho thấy lịch sử lâu đời của giống chó ở khu di tích này, mặc dù đa phần hiện vật liên quan tới sự tồn tại của chúng thì được tìm thấy quanh thành phố Mexico. Người ta tranh luận rằng những chiếc bình này đến cùng những người sống sót từ khu Casas Grandes ở Chihuahua, Mexico, sau khi khu vực này bị tấn công và phá hủy vào khoảng năm 1340 trước CN.

Trong một bức thư năm 1520, Herman Cortes viết rằng cộng đồng Aztecs đã nuôi và bán những con chó nhỏ như một loại thực phẩm. Các ghi chép thuộc địa nhắc tới những chú chó nhỏ, gần như trụi lông ở đầu thế kỷ 19; một ghi chép trong số đó khẳng định các Chinh tướng Tây Ban Nha thế kỷ 16 tìm thấy rất nhiều cá thể chó nàyở khu vực sau này được biết đến là Chihuahua. Những chó nhỏ như Chihuahua cũng được sử dụng như miếng đệm giữ ấm sống khi mắc bệnh hoặc bị thương. Một số thì tin rằng thông lệ này chính là nguồn gốc của quan điểm chuyển giao nỗi đau từ con người sang động vật, mở đường cho những tập tục như thiêu xác người quá cố với chó sống, ví dụ như Techichi, để miễn trừ tội lỗi của người quá cố. Chihuahua mà ta biết ngày nay vẫn là loài vật hiếm có cho đến tận đầu thế kỷ 20; CLB Chó kiểng Mỹ (American Kennel Club, viết tắt là AKC) không công nhận Chihuahua cho đến năm 1904.

Đặc điểm

Ngoại hình

Chihuahua là giống chó nhỏ nhất được các CLB chó kiểng công nhận.

Lông

CLB Chó kiểng Mỹ (AKC) và CLB Chó kiểng Anh (KC) công nhận hai dòng Chihuahua – Lông mềm và Lông dài. KC ghi nhận hai dòng này là hai giống riêng biệt; việc giao phối giữa hai loại chó vì vậy không được KC chấp nhận. AKC thì ghi nhận Chihuahu lông dài và lông mềm là cùng một giống. Hiển nhiên, tiêu chuẩn giống của Chihuahua Lông mềm và Lông dài đều giống nhau, chỉ trừ mô tả bộ lông.

Cả hai loại Lông mềm và Lông dài đều có những nét hấp diễn đặc biệt, và đều dễ giữ vệ sinh và tỉa lông như nhau. Cụm từ “lông mềm” không nhất thiết chỉ lớp lông mềm mại, vì lông chúng có thể tạo cảm giác mềm như nhung hoặc thô ráp lún phún. Chihuhua Lông dài thực ra lại tạo cảm giác mượt mà hơn khi chạm vào, vì chúng có lớp lông bảo vệ mềm mỏng và lớp lông lót tơ mịn, khiến chúng có ngoại hình mịn mượt. Khác với đa phần các giống lông dài khác, Chihuahua lông dài lại hoàn toàn không cần cắt tỉa và không cần chải lông nhiều. Đối lập với quan điểm thông thường, giống lông dài cũng rụng lông ít hơn những người bạn lông ngắn. Lớp lông dài có thể cần tới ba năm hoặc lâu hơn để phát triển toàn diện.

Tiêu chuẩn giống hiện hành được xác định bởi các cơ quan đăng ký như AKC chỉ rõ hình dáng sọ “đầu quả táo” hoặc “trán vòm quả táo”. Chihuahua có đôi mắt to tròn; tai to, dựng thẳng và mọc cao, hộp sọ cực kỳ tròn trịa. Điểm giao trán và mũi hiện rõ, tạo một góc xấp xỉ 90 độ ở điểm giao giữa mõm và trán.

Tiêu chuẩn giống của loài chó này nhìn chung không cụ thể hóa một con số chiều cao; mà chỉ có cân nặng và mô tả về tỷ lệ tổng thể. Nhìn chung, chiều cao dao động từ 15 đến 23cm. Tuy nhiên, một số cá thể chó phát triển và cao tới 30 đến 38cm. Cả tiêu chuẩn giống của Anh và Mỹ đều nói rõ rằng Chihuahua không được phép nặng quá 2.7kg. Dẫu vậy, tiêu chuẩn Anh cũng nói rằng cân nặng từ 1.8 – 2.7kg được chuộng hơn. Trong đó, một mệnh đề nêu rõ rằng “nếu hai cá thể chó đều có đặc điểm tốt như nhau, thì cá thể nhỏ gọn hơn sẽ được chuộng hơn” đã bị loại bỏ vào năm 2009. Tổ chức Giống chó Thế giới (tên gốc: Fédération Cynologique Internationale, viết tắt: FCI) đặt tiêu chuẩn lý tưởng cho giống chó này vào khoảng 1.5 đến 3.0kg, mặc dù các cá thể nhỏ hơn vẫn được chấp nhận tham gia thi đấu.

Chó Chihuahua cảnh (chỉ những cá thể được nhân giống hoặc mua bán để làm bạn đồng hành, thay vì làm chó thi đấu) thường vượt qua ngưỡng cân nặng trên, thậm chí lên tới 4.5kg nếu chúng có cấu trúc xương lớn hoặc được cho phép quá cân. Điều này không có nghĩa rằng chúng không phải chó thuần chủng; chúng chỉ đơn thuần không đáp ứng đủ tiêu chuẩn để tham gia các cuộc thi hình thể. Chihuahua quá cỡ có thể được thấy ở những đàn tốt và xấu nhất. Chihuahua không sinh sản đúng với kích cỡ, và chó con từ cùng một lứa đẻ có thể phát triển và mang kích cỡ khác biệt rõ rệt so với nhau. Bên cạnh đó, chó cái giống kích cỡ lớn ít nguy cơ bị khó sinh hơn. Nhiều nhà nhân giống cố gắng nhân giống Chihuahua để chúng nhỏ nhất có thể, vì những con gắn mác “teacup” hoặc “tiny teacup” thì được giá hơn.

Chihuahua có thể mang bất kỳ tổ hợp màu sắc nào, từ màu trơn đến đốm hoặc màu lang; màu sắc từ đen tuyền tới trắng tuyền, đốm tròn, màu lông chồn hoặc một loạt màu sắc và họa tiết khác đều được chấp nhận. Màu sắc và họa tiết có thể kết hợp và ảnh hưởng lẫn nhau, mang lại mức độ đa dạng cực kỳ cao. Các màu thường thấy là nâu vàng, đỏ, kem, sô cô la, nâu, màu lẫn, trắng và đen. Không màu sắc và họa tiết nào được xem là giá trị hơn hẳn.

Lông màu merle và có họa tiết lốm đốm ban đầu không được chấp nhận là một phần tiêu chuẩn giống. Vào tháng Năm năm 2007, KC quyết định không đăng ký các chó con có màu lông này, do rủi ro sức khỏe đi kèm gien tạo màu này; và đến tháng Mười hai cùng năm, tổ chức chính thức sửa đổi tiêu chuẩn giống của họ, theo đó, chó merle không đạt chuẩn. FCI, tổ chức đại diện các câu lạc bộ chó kiểng của 84 quốc gia, cũng không chấp nhận màu merle. Các câu lạc bổ chó kiểng của quốc gia khác, bao gồm Canada, Úc, New Zealand và Đức, cũng không chấp nhận màu merle. Tuy nhiên, vào tháng Năm năm 2018, CLB Chihuahua Hoa Kỳ bỏ phiếu để màu merle không bị bác bỏ tại Hoa Kỳ, và có thể được đăng ký toàn diện cũng như thi đấu tại các sự kiện của AKC. Theo những bên phản đối màu merle, tổ hợp màu này xuất hiện do lai chéo với các giống khác, chứ không phải do di truyền trội tự nhiên.

Đầu quả táo vs Đầu nai

Chó Chihuahua mang bất kỳ loại lông nào cũng có thể xếp vào nhóm “đầu quả táo” hoặc “đầu nai”. Chó đầu quả táo có đầu tròn, hai mắt mọc sát nhau, và tai cũng như chân tương đối ngắn. Chó đầu nai thì có đỉnh đầu dẹt, hai mắt mọc cách xa hơn, tai to hơn, và chân dài và mảnh khảnh hơn. Đầu nai từng là tiêu chuẩn giống về hình thể vào giữa thế kỷ 20, nhưng tiêu chuẩn giống hiện hành đề ra bởi các cơ quan như AKC thì viết cụ thể cả về dạng đầu quả táo.

Chihuahua đầu quả táo nổi tiếng có đầu tròn như quả táo, cùng “điểm giao” rõ rệt; trong khi đầu nai “có thể” có đầu dẹt hơn, sọ mỏng hơn, nhưng không hay có “điểm giao” và có khả năng có mũi dài hơn. Hình dáng cơ thể chúng đa phần là giống nhau, ngoại trừ việc Chihuahua đầu nai thì có chân dài hơn các Chihuahua khác. Chihuahua đầu nai cũng có cân nặng lớn hơn, trong khi đầu táo thì thường duy trì cân nặng dưới 4.5kg.

Chihuahua đầu táo thì có chiều dài lớn hơn chiều cao, và có cổ ngắn hơn. Chihuahua đầu nai có đôi tai dài hơn và đầu cũng có hình dạng thoải hơn. Cả Đầu táo và Đầu nai đều có thể mang bộ lông dài hoặc ngắn. Chúng cũng đều có nhiều màu sắc đa dạng như nâu, đen, hoặc trắng.

“Chihuahua đầu nai có xu hướng khỏe mạnh hơn đầu quả táo, do chúng có phần mũi dài hơn”. Hiện chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh Đầu quả táo có rủi ro mắc các bệnh hô hấp cao hơn, chỉ vì có đường thở nhỏ hơn. Chihuahua đầu nai không được chấp nhận ở AKC, do chúng không đáp ứng các tiêu chuẩn giống như Chihuahua đầu quả táo. Đầu nai không được chấp nhận vì chúng có đường hàm dài hơn, và một đoạn dốc giao giữa mõm và đỉnh đầu, tạo ra một góc 45 độ thay vì 90 độ như Đầu quả táo. Đầu quả táo thì được AKC chấp nhận và đáp ứng đủ điều kiện, vì chúng có cân nặng nhẹ hơn, đầu tròn hơn, đồng thời mõm và trán tạo thành góc 90 độ.

Tập tính

Hành vi của Chihuahua phụ thuộc vào tập tính di truyền của bố mẹ và ông bà. Kích thước nhỏ khiến chúng trở nên mỏng manh và dễ bị tổn thương hoặc bị các động vật lớn khác tấn công. Tương tự như mọi loại chó, chúng cũng phát triển tốt hơn nếu được giao lưu và huấn luyện phù hợp. Chihuahua có xu hướng học hỏi tốt hơn nếu nhận được phẩn thưởng củng cố tích cực, ví dụ như bánh thưởng hoặc lời khen. Khi được huấn luyện đúng cách, một Chihuahua có thể trở nên cực kỳ thông minh. Cách một cá thể chó được huấn luyện sẽ tác động tới hành vi của nó.

Chihuahua dễ bị sợ hãi hoặc bị kích động, vậy nên chúng không phù hợp với gia đình có trẻ nhỏ. Giống chó này thường trung thành tuyệt đối với một người cụ thể, và đôi khi chúng sẽ bảo vệ quá đà người này, đặc biệt khi có người và vật khác xung quanh. Chúng cũng hay có bản tính “hết lòng”, thường thích bầu bạn cùng Chihuahua khác hoặc Chihuahua lai với giống khác. Các đặc điểm này tựu chung khiến chúng không phù hợp với các hộ gia đình có trẻ nhỏ không kiên nhẫn và điềm đạm.

Vì Chihuahua dễ dàng già đi, chúng thường yêu thích ổ của mình và sẽ vùi mình vào những chiếc gối, các đống quần áo hoặc chăn mền. Chúng thường nằm dưới tấm chăn hoặc ở gầm giường, sâu trong bóng tối, chúng cảm thấy an toàn với bất cứ nơi đâu chúng coi làổ. Chihuahua cũng thích giành thời gian phơi nắng. Chúng đôi khi hành động như loài mèo và leo trèo lên những điểm cao nhất trên đệm, thường là trên gối, hoặc cuộn tròn mình lại như trái bóng. Chihuahua thường không thể hiện nỗi sợ, dù chúng là giống chó nhỏ, chúng không hề coi kích cỡ là yếu điểm.

Chihuahua Teacup

Cũng như Chihuahua đầu quả táo và đầu nai, Chihuahua teacup cũng cùng một giống, nhưng lại có ngoại hình khác. Một Chihuahua teacup trung bình không nặng quá 1.8kg. Trong hộ gia đình, chúng có thể cần được chăm sóc nhiều hơn do kích cở nhỏ bé. Chihuahua teacup có thể có lông dài hoặc ngắn. Mặc dù một chó teacup có kích cỡ nhỏ hơn rất nhiều, chúng vẫn mang tính cách tự tin và giàu năng lượng Chihuahua cỡ tiêu chuẩn. Chihuahua teacup còn gặp nhiều rủi ro khi mang thai do kích cỡ nhỏ. Việc này có thể gây ra nhiều biến chứng và nguy hiểm tới tính mạng. So với vòng đời thường thấy của Chihuahua, một chó teacup thường kém thọ hơn do các vấn đề sức khỏe mà chúng dễ mắc phải do kích cỡ nhỏ.

Sức khỏe

Giống chó này cần được các chuyên gia thú y chăm sóc về các vấn đề như sinh sản và răng miệng. Chăm sóc răng miệng là yêu cầu bắt buộc đối với những bạn chó nhỏ này, vì kích cỡ hàm khiến răng chúng yếu hơn. Mặc dù đánh răng hàng ngày là phương pháp phòng bệnh tốt nhất, chế độ ăn hoặc thực phẩm bổ sung có lợi cho răng miệng cũng là hướng tiếp cận hiệu quả mà người nuôi chó nên thực hiện nhằm phòng tránh và kiểm soát sự tích tụ các mảng bám và cao răng, từ đó tránh mắc bệnh nha chu nghiêm trọng. Thực phẩm có lợi nhất trong việc làm sạch răng chó là những thực phẩm lớn và dày dặn, để chúng dành nhiều thời gian nhai hơn, giúp làm sạch bề mặt răng triệt để.

Chihuahua, và các giống chó cảnh nhỏ khác, có thể bị ảnh hưởng bởi não úng thủy. Chó con Chihuahua là giống chó duy nhất không có hộp sọ hoàn thiện khi sinh ra. Đây không phải một khiếm khuyết; mà là thay đổi thông thường để hỗ trợ chó con đi qua âm đạo, cũng như quá trình sinh trưởng và phát triển của trán dạng hình vòm. Thóp mềm trên đỉnh hộp sọ, gọi là “molera”, là đặc điểm thường thấy ở chó đầu quả táo, và xuất hiện gần như ở mọi chó con. Molera sẽ đầy dần lên khi chó trưởng thành, nhưng sự chăm sóc cẩn trọng cũng cần thiết trong suốt 6 tháng đầu đời, cho đến khi sọ hình thành toàn diện. Một số molera không hoàn toàn đống lại và cần chăm sóc nhiều hơn để tránh thương tổn.

Chó con Chihuahua có nguy cơ bị hạ đường huyết. Dấu hiệu bao gồm uể oải, ngái ngủ, bước đi loạng choạng, mắt lờ đờ, co thắt cơ cổ hoặc đầu ngả sang một bên, mệt lả đi và động kinh. Hạ đường huyết có thể được phòng tránh nhờ bổ sung đủ dinh dưỡng và bón ăn thường xuyên, đặc biệt với các Chihuahua nhỏ hơn, bé hơn hoặc mảnh mai hơn. Chủ nuôi Chihuahua nên chuẩn bị sẵn thực phẩm bổ sung đường để đề phòng các trường hợp khẩn cấp, ví dụ như Nutri – Cat hoặc siro ngô. Các thực phẩm bố sung có thể được chà vào hàm hoặc khoang miệng để tăng đường huyết tức thì.

Tuy nhiên, với bất kỳ loại chó nào, chủ nuôi cũng cần để tâm để tránh cho ăn quá đà, vì bệnh béo phì sẽ gia tăng tỷ lệ mắc tổn thương ở khớp, suy khí quản, viêm phế quản mãn tính và tuổi thọ ngắn.

Cũng như các giống chó lớn có mắt lồi, Chihuahua cũng dễ bị nhiễm trùng và thương tổn ở vùng mắt. Chúng có thể chảy nước mắt khi gặp không khí khô, bụi bẩn hoặc dị ứng không khí.

Suy khí quản là mối quan ngại sức khỏe đặc trưng của giống Chihuahua.

Chihuahua có thể run rẩy hoặc rùng mình khi căng thẳng, phấn khích hoặc bị lạnh. Những bạn chó này, đặc biệt dòng lông ngắn, chịu lạnh kém hơn các giống chó lớn, và cần được mặc quần áo khi trời trở lạnh. Chúng tìm kiếm hơi ấm từ ánh nắng, dưới lớp chăn, hoặc trong giường đệm, hoặc đùi của con người.

Một số Chihuahua có thể mắc chứng lo âu khi xa cách do quá gần gũi và trung thành với chủ nuôi. Đây là nguyên nhân phổ biến khiến chó đi lại bồn chồn, chảy nước dãi quá nhiều, cắn phá đồ đạc, sủa, gầm gừ hoặc rên rỉ. Nhiều cách điều trị và mèo có thể giúp phòng tránh chứng lo âu khi xa cách ở chó.

Vòng đời của Chihuahua thường dao động từ 12 đến 20 năm.

Chihuahua cũng dễ bị trật khớp xương bánh chè, một hội chứng di truyền xảy ra ở mọi chó. Ở một số cá thể chó, các cung tạo thành rãnh xương bánh chè không tạo hình chính xác, tạo nên rãnh xương bánh chè nông, khiến khớp xương bánh chè bị trật hoặc chệch ra khỏi vị trí. Chihuahua mắc bệnh sẽ cong chân, giữ bàn chân không chạm đất cho đến khi cơ đùi trước thả lỏng và kéo dài, sau đó con vật sẽ không còn cảm thấy khó chịu và tiếp tục hoạt động.

Chihuahua cũng dễ mắc các chứng rối loạn về tim, như rối loạn tiếng thổi của tim và hẹp lỗ động mạch phổi, một hội chứng dẫn đến tình trạng máu chảy ra từ tâm thất phải của tim bị tắc nghẽn tại van động mạch.

Lai giống Chihuahua

Bên cạnh nhiều loại Chihuahua khác nhau, giới nhân giống trên thế giới bắt đầu lai tạo Chihuahua với các giống chó khác để tạo ra những giống có đặc điểm pha trộn. Kết quả khi lai tạo Chihuahua với các giống khác như Phốc sóc, Pembroke Welsh Corgi, Boston Terrier, Pug và vân vân, thường cho một giống chó có kích cỡ của Chihuahua và màu lông và đặc điểm của giống cha mẹ còn lại. Dưới đây là các giống lai tạo với Chihuahua thường thấy nhất:

• Chihuahua và Pug – còn gọi là Chug
• Chihuahua và Bichon Frise – còn gọi là Chi Chon
• Chihuahua và Boston Terrier – còn gọi là Boston Huahua
• Chihuahua và chó Bắc Kinh (Pekingese) – còn gọi là Cheek
• Chihuahua và Cavailier King Charles Spaniel – còn gọi là Chilier
• Chihuahua và Jack Russell – còn gọi là Jack Huahua
• Chihuahua và Phốc sóc (Pomeranian) – còn gọi là Pomchi
• Chihuahua và Pembroke Welsh Corgi – còn gọi là Chigi
• Chihuahua và Poodle – còn gọi là Chipoo
• Chihuahua và chó lạp xưởng/xúc xích (Dachshund) – còn gọi là Chiweenie
• Chihuahua và MinPin (Miniature Pinscher) – còn gọi là Chpin

Poodle và Bichon Frise là hai giống thường được dùng trong lai tạo nhất do bộ lông không gây dị ứng của chúng. Bằng cách này, con lai phát triển có thể thừa hưởng toàn bộ hoặc một phần đặc điểm không gây dị ứng này, khiến chúng phù hợp hơn với các cá nhân bị dị ứng với vật nuôi.

Hình ảnh

Trong văn hóa đại chúng

• Bộ phim năm 2008, Beverly Hills Chihuahua, hoàn toàn xoay quanh Chihuahua, bao gồm một Chihuahua màu trắng có tên Chloe, một màu pha tên Papi và nhiều chiến binh Chihuahua khác.
• Loạt phim Evil Con Carne có một Chihuahua tên Enrique Jr. do Hector Con Carn sở hữu. Trong một phân cảnh, chú chó còn học tiếng Tây Ban Nha.
• Trong bóng chày, một đội thuộc Pacific Coast League tại El Paso, Texas có tên El Paso Chihuahuas.
• Trong bộ phim năm 2004, Meet the Fockers, chó của Bernie và Roz tên là Moses là một Chihuahua.
• Loạt chương trình Ren and Stimpy của Nickelodeon có một Chihuahua tên Ren Hoek.
• Trong bộ phim Legally Blonde, nhân vật chính Elle Woods sở hữu một Chihuahua có tên Bruiser, do diễn viên chó Moonie thủ vai. Gidger, bạn Taco Bell Chihuahua vô tình sống cùng Moonie, đóng vai mẹ của Bruiser trong phần sau của bộ phim, Legal Blonde 2: Red, White & Blonde.
• Loạt phim hoạt hình Courage the Cowardly Dog của Cartoon Network thường có một Chihuahua tên Shirley the Medium.
• Phim hoạt hình năm 1995 củaWalt Disney, Lady and the Tramp có một Chihuahua tên Pedro.
• Phim hoạt hình năm 1988 của Disney, Oliver & Company, có một Chihuahua tên Tito.
• Trong bộ sách Skippyjon Jones, nhân vật mèo Siamese làm bạn với một nhóm chó Chihuahua.
• Bộ phim hoạt hình năm 2016 của Illumination, The Secret Life of Pets, có một Chihuahua tên Peppy.
• Loạt phim hoạt hình Victor and Valentio của Cartoon Network có một bộ xương Chihuahua tên Achi.

Một nhóm Chihuahua lại có các tên gọi khác; ở một số khu vực, một nhóm Chihuahua được gọi là “Cartel of Chihuahua”, còn ở nơi khác thì là “Crazy of Chihuahuas”.