Crufts – Dog show trình diễn chó đẹp lớn nhất thế giới

Crufts là một thuật ngữ nói chung dùng để chỉ một cuộc thi chó đẹp (Dog show) quốc tế được tổ chức hàng năm tại Vương quốc Anh. Crufts tập trung vào chương trình biểu diễn dành cho chó nhưng cũng bao gồm một triển lãm thương mại lớn gồm các hàng hóa và dịch vụ chủ yếu liên quan đến chó và các cuộc thi về agility (nhanh nhẹn), obedience (vâng lời), flyball (chạy bắt bóng) và heelwork to music (nhảy tự do).

Sự kiện này được tổ chức và dẫn dắt bởi The Kennel Club (Câu lạc bộ chó giống Vương Quốc Anh). Show được tổ chức trong bốn ngày (từ Thứ Năm đến Chủ Nhật) vào đầu tháng 3 tại Trung tâm Triển lãm Quốc gia (NEC) ở Birmingham, Anh. Theo Kỉ lục Guinness Thế giới, Crufts là một Dog show có lịch sử lâu đời nhất nước Anh và là cuộc thi chó đẹp có quy mô nhất thế giới.

Crufts bao gồm nhiều phần thi diễn ra cùng một lúc. Phần thi chính là giải thưởng Best in Show – show đón nhận số lượng lớn thí sinh tham dự từ khắp thế giới.

The Kennel Club đã bị chỉ trích trong chương trình Pedigree Dogs Exposed của đài BBC vì đã cho phép áp dụng các tiêu chuẩn giống, tiêu chuyển đánh giá và các quy cách nhân giống được cho là làm tổn hại sức khỏe của những con chó thuần chủng. Điều này đã khiến rất nhiều nhà tài trợ rút lui. BBC đã không phát sóng chương trình Crufts 2009 khi không thể đồng thuận với các điều khoản của The Kennel Club.

LỊCH SỬ CRUFTS – DOG SHOW

Crufts được đặt theo tên của người sáng lập, Charles Cruft, người từng làm tổng giám đốc cho một xí nghiệp sản xuất bánh quy cho chó. Crufts đã từng đến các Dog show ở Anh và quốc tế và điều đó giúp cho ông có được những mối quan hệ cần thiết và thu thập được những hiểu biết để thiết lập các tiêu chuẩn cao hơn cho các dog show sau này. Năm 1886, dog show đầu tiên của Cruft, được coi là “First Great Terrier Show” (Show quy mô lớn đầu tiên dành cho giống chó sục), bao gồm 57 hạng và 600 thí sinh. Show đầu tiên có tên Crufts là “Cruft’s Greatest Dog Show “ (Show biểu diễn chó vĩ đại nhất của Cruft) được tổ chức tại Hội trường Nông nghiệp Hoàng gia tại Islington vào năm 1891. Đây là lần đầu tiên tất cả các giống chó được phép tham gia, với khoảng 2.000 chú chó tham dự và gần 2.500 đơn đăng kí dự thi.

Vào cuối thế kỷ 19, số lượng thí sinh đã tăng lên hơn 3.000, bao gồm cả những chú chó hoàng gia từ nhiều quốc gia châu Âu và Nga. Do chiến tranh thế giới thứ nhất, chương trình không được tổ chức từ năm 1918 đến 1920. Năm 1928, hạng thi Best In Show đã được giới thiệu và trao tặng cho chú chó giống Greyhound có tên là Primley Sceptre, và chủ của nó là Herbert Whitley – người thành lập nên sở thú Paignton ngày nay. Chương trình tiếp tục được tổ chức hàng năm và dần trở nên nổi tiếng cho đến khi Charles qua đời vào năm 1938. Vợ ông đã điều hành chương trình trong bốn năm cho đến khi bà cảm thấy không thể tiếp tục do nhu cầu về thời gian và công sức. Để đảm bảo tương lai và danh tiếng của chương trình (và cũng là di sản của chồng bà), bà đã bán lại Crufts cho The Kennel Club vào năm 1942.

Năm 1936, “The Jubilee Show” có 10.650 đơn đăng ký và có tổng cộng 80 giống chó. Chương trình một lần nữa bị gián đoạn bởi Chiến tranh Thế giới thứ hai, do đó chương trình năm 1948 là lần đầu tiên được tổ chức sau khi được bán và được tổ chức tại trung tâm Olympia ở London – nơi nó tiếp tục trở nên phổ biến qua từng năm và BBC lần đầu tiên truyền hình trực tiếp chương trình vào năm 1950. Cuộc thi năm 1954 đã bị hủy do cuộc đình công của thợ điện. Năm 1959, mặc dù đã tăng phí tham dự, chương trình đã lập kỷ lục thế giới mới với 13.211 thí sinh.

Cuộc thi Obedience (Vâng lời) lần đầu tiên được tổ chức vào năm 1955, cùng những chú chó chăn cừu được phép tham gia. Năm 1978, hạng thi agility (nhanh nhẹn) đã được giới thiệu như một màn trình diễn, sau đó trở thành một cuộc thi vào năm 1980, và nó trở thành cuộc thi quốc tế vào năm 2001. Năm 1985, the Young Kennel Club được thành lập để đẩy mạnh việc huấn luyện chó trong giới trẻ. Cuộc thi Flyball (chạy bắt bóng) được giới thiệu vào năm 1990, và vào năm 1992, cuộc thi Heelwork to Music (nhảy tự do theo nhạc) đầu tiên được tổ chức bởi Mary Ray. Vì trọng tâm của câu lạc bộ thay đổi nên sự kiện Discover Dogs đã được thành lập vào năm 1994 để khuyến khích việc sở hữu chó có trách nhiệm vào và cuộc thi Rescue Dog Agility (dành cho chó cứu hộ) cũng bắt đầu được tổ chức vào năm 2000.

Đến năm 1979, chương trình được chuyển đến trung tâm triển lãm Earls Court vì số lượng người tham gia và khán giả ngày càng tăng vượt quá sức chứa của địa điểm cũ. Chẳng mấy chốc, chương trình một lần nữa cần được thay đổi: thời lượng chương trình tăng lên ba ngày vào năm 1982, và tăng lên bốn ngày vào năm 1987. Kể từ năm 1991, chương trình đã được tổ chức tại Trung tâm Triển lãm Quốc gia tại Birmingham, lần đầu tiên chương trình đã rời khỏi London kể từ khi thành lập.

Cũng tại lễ kỷ niệm trăm năm vào năm 1991, Crufts đã được Sách Kỷ lục Guinness chính thức công nhận là chương trình chó lớn nhất thế giới với 22.973 chú chó được trình diễn năm đó. Bao gồm cả agility và các sự kiện khác, ước tính trung bình có 28.000 con chó tham gia Crufts mỗi năm, và khoảng 160.000 khán giả tham dự chương trình.

Trước đây, Crufts được chiếu trên kênh BBC, và chương trình năm 2009 đã được chiếu trên mạng Internet. Từ năm 2010, chương trình đã được phát trên kênh thương mại More4, thu hút hơn 4,5 triệu người xem.

DANH HIỆU BEST IN SHOW (BIS)

Crufts không phải là một cuộc thi mở; những chú chó phải được đánh giá là đủ điều kiện vào năm trước. Có một số cách để được công nhận là đủ điều kiện hạng đánh giá giống ở Crufts, nhưng hầu hết những con chó thường được đánh giá là đủ điều kiện bằng cách giành top 3 trong hạng thi đấu có liên quan tại giải Championship Show có liên kết với The Kennel Club và có chứng nhận Challenge Certificate, hoặc đạt giải Best in Show, Reserve Best in Show hoặc Best Puppy in Show tại chương trình Open Show hoặc General show liên kết với The Kennel Club. Những con chó có thể được coi là đủ điều kiện tham dự cả đời nếu đạt được giải thưởng Kennel Club Stud Book Number.

Những chú chó sẽ cạnh tranh theo hệ thống phân cấp. Chúng sẽ được chia theo giống, theo giới tính, tuổi và những thí sinh đã thắng năm trước. Những hạng thi bao gồm: Veteran, Special Puppy, Special Junior, Yearling, Post Graduate, Mid Limit, Limit, và Open. Mỗi giải sẽ được trao cho một con chó đực và một con chó cái.Thí sinh chiến thắng từng hạng sẽ tiếp tục thi đấu để giành lấy chứng chỉ Challenge Certificate (CC) riêng cho chó đực và chó cái. Hai chú chó đạt được chứng chỉ sẽ thi đấu với nhau đề giành giải Best of Breed.

Sau khi chọn được Best of Breed, chú chó đó sẽ thi đấu với những chú chó khác trong cùng Nhóm của chúng (ở Anh có bảy Nhóm: Toys, Gundogs, Utility, Hounds, Working, Pastoral, and Terriers) để tìm ra Best in Group (Xuất sắc nhất Nhóm). Bảy chú chó chiến thắng nhóm sau đó sẽ cạnh tranh để tìm ra thí sinh đạt giải Best in Show và Reserve Best in Show.

Chú chó thắng giải Best in Show sẽ nhận được một bản sao bằng bạc của Cúp Keddall Memorial và phần thưởng bằng tiền mặt trị giá 100 bảng.

Giống English Cocker Spaniel là giống chó thành công nhất tại Crufts dog show, dòng chó này bảy lần dành được danh hiệu Best In Show, và Nhóm Gundog là nhóm thành công nhất khi có 23 chú chó chiến thắng giải Best in Show.

Những chú chó chiến thắng Best in Show (từ năm 2006)

CÁC HẠNG MỤC THI KHÁC TẠI CRUFTS DOG SHOW

Một trong những hạng mục thi khác là aglity (nhanh nhẹn): dưới sự hướng dẫn của chủ, những chú chó phải vượt qua chướng ngại vật và tính thời gian hoàn thành. Bất kỳ lỗi nào đều bị phạt bằng cách cộng them thời gian vào thành tích của chúng. Những chú chó phải được xét là đủ điều kiện từ năm trước để thi đấu trong các sự kiện cá nhân hoặc đồng đội, mặc dù những người hướng dẫn và những chú chó từ Anh, Wales, Scotland, Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland được mời tham dự các cuộc thi quốc tế.

Hạng mục thi obedience (vâng lời), hiện được tổ chức trong “Obedience Arena”. Những chú chó được coi là đủ điều kiện dự thi các cuộc thi Dog and Bitch UK Obedience Championships, UK Inter-Regional Team Competition và the Obedience World Cup bằng cách thành công tại các chương trình trong năm trước. Giám khảo sẽ đánh giá qua nhiều phần thi bắt buộc như: đi hai chân theo nhịp điệu khác nhau nhau, kiểm soát khoảng cách, lấy đồ, đi đến địa điểm được chỉ, ở lại và phân biệt mùi hương.

Hạng thi Flyball là một cuộc đua theo phong cách tiếp sức. Các đội gồm bốn chú chó thi đấu với nhau trong một cuộc thi đấu loại trực tiếp. Mỗi chú chó sẽ phải nhảy một loạt bốn chướng ngại vật, và sau đó đạp lên một cái hộp có một quả bóng. Nó sẽ phải ngậm quả bóng chạy về vạch xuất phát và lần lượt những chú chó khác chạy lên cho đến khi hoàn thành. Các đội phải được đánh giá là đủ điều kiện từ năm trước đó. Trong khi flyball là một trong những môn thể thao dành cho chó phổ biến nhất, sẽ không có hạng thi flyball tại Crufts 2020 và không biết liệu bộ môn này có xuất hiện tại tại các sự kiện Crufts trong tương lai hay không.

Crufts cũng tổ chức cả phần thi heelwork to music, bao gồm biểu diễn vũ đạo và kết hợp với obedience trên nền nhạc.

Các mục gamekeeper (người quản lý thú rừng dành cho mục đích săn bắn) tại Crufts tập trung vào việc đánh giá sự những chú chó được nhân giống tạo để sử dụng trong lĩnh vực này. Những con chó dự thi thuộc Nhóm Gundog, nhưng hình dạng của những chú chó này khác biệt đáng kể so với những con Gundog trong các cuộc thi trình diễn do chúng cần có những đặc điểm phù hợp để lao động, vì vậy chúng sẽ được đánh giá dựa trên những đặc điểm này.

The Young Kennel Club (YKC) cũng có khu vực thi đấu của riêng mình và là nơi những người huấn luyện chó trong độ tuổi từ 6 đến 25 tuổi thi đấu các hạng mục Agility, Obedience, Showing, Handling, Heelwork to Music, Flyball, và Grooming. Người huấn luyện và chú chó của họ phải được đánh giá đủ điều kiện trong từ năm trước.

Crufts tổ chức cuộc thi World Champion Junior Handling (Giải thưởng dành cho các Handler toàn cầu) với các thí sinh là nhà vô địch giải Best Junior Handler từ khắp nơi trên thế giới cạnh tranh cho danh hiệu cao quý này. Vì có một số luật lệ đối với việc nhập khẩu chó nước ngoài, nhiều thí sinh phải “mượn” chó từ những người yêu thích cuộc thi này tại Anh. Cuộc thi với cấp độ toàn cầu đầu tiên được tổ chức vào năm 1984 với giám khảo là Ger Pederson. Người chiến thắng trong cuộc thi này là đại diện đến Hoa Kỳ Tracie Laliberte, người đã thắng Westminster Kennel Club năm 1983. Một đặc điểm độc đáo của cuộc thi này là phải thay đổi chó giữa chừng cuộc thi.

NHỮNG ĐIỂM THU HÚT KHÁC Ở CRUFTS

Crufts đã thu hút 160.000 du khách đến Trung tâm Triển lãm Quốc gia vào sự kiện dog show năm 2008. Trong khi mục đích chính của sự kiện là tìm kiếm chú chó xuất sắc nhất, nhiều gian hàng thương mại cũng có bán nhiều loại hàng hóa liên quan đến chó hoặc quảng cáo các tổ chức từ thiện liên quan đến chó. Ngoài ra còn có một phần được gọi là Discover Dogs – nơi du khách có thể ngắm nhìn hầu hết các giống chó được The Kennel Club công nhận và thảo luận về từng giống chó với chủ sở hữu có kiến thức uyên bác.

Crufts cũng tổ chức các dog show trình diễn đặc biệt, nơi những chú chó được huấn luyện đặc biệt có thể biểu diễn trước khán giả.

CÁC GIỐNG CHÓ LAI

Vì The Kennel Club cũng nhận đăng ký những giống chó được lai tạo, Crufts cũng tổ chức nhiều Dog Show cho các chú chó lai này. Chúng chủ yếu thi đấu ở hạng mục agility, obedience và heelwork to music. Vì sự phổ biến của Crufts và sự quan tâm từ phía những người không nuôi chó thuần chủng  đã thuyết phục được The Kennel Club giống để tổ chức Scruffts – một chương trình tương tự như Crufts dành cho những giống chó lai.

CRUFTS VÀ NHỮNG SỰ CHỈ TRÍCH

The Kennel Club đã bị chỉ trích trong chương trình Pedigree Dogs Exposed của đài BBC vì đã cho phép áp dụng các tiêu chuẩn giống, tiêu chuyển đánh giá và các quy cách nhân giống được cho là làm tổn hại sức khỏe của những con chó thuần chủng. Điều đó khiến cho các nhà tài trợ khác nhau như Hill’s Pet Nutrition, Royal Society for the Prevention of Cruelty to Animals (RSPCA-Hiệp hội Hoàng gia phòng chống sự tàn ác đối với động vật) và Dogs Trust đã rút khỏi Crufts và các sự kiện khác của The Kennel Club. RSPCA tuyên bố rằng họ “lo ngại về sự tàn tật, dị dạng và bệnh tật ảnh hưởng đến chó thuần chủng ở mức độ cao không thể chấp nhận được”. BBC đã không phát sóng chương trình Crufts 2009 khi không thể đồng thuận với các điều khoản của The Kennel Club.Có thông tin rằng Pedigree Petfoods đã không còn tài trợ cho Crufts vì lý do này, tuy nhiên họ đã công bố lý do vì vấn đề tài chính. Ronnie Irving, Chủ tịch The Kennel Club nói rằng “Nếu chương trình này dạy chúng tôi bất cứ điều gì, tôi hy vọng nó sẽ dạy cho ‘những người theo chủ nghĩa thuần chủng” rằng họ cần nhận ra rằng trong thời đại đúng đắn chính trị và thông tin chính xác này, một số thái độ cũ đơn giản là không còn hợp thời nữa.” Về vấn đề nuôi dưỡng những chú chó khỏe mạnh, ông nói rằng “khoảng 90% chúng ta may mắn có được những giống chó khỏe mạnh phải tiếp tục bảo vệ chống lại sự phóng đại và phải chịu được áp lực từ những kẻ lạc hậu, nếu không chúng ta – tất cả chúng ta – sẽ tiếp tục bị bôi bẩn bởi cùng một chiếc bàn chải”. Ban đầu, The Kennel Club lên tiếng bảo vệ cách thức hoạt động của họ, và chỉ trích chương trình này là “rất thiên vị”. Họ cũng gửi bản khiếu nại đến cơ quan quản lý Ofcom với lý do rằng chương trình này đã “có cách đối xử và bóp méo thông tin một cách không công bằng”.

The Kennel Club đã giới thiệu chương trình sức khỏe mới, tiêu chuẩn giống cho mọi giống chó đã được xem xét và giám khảo được yêu cầu sẽ chỉ lựa chọn những chú chó khỏe mạnh. Câu lạc bộ cũng đã yêu cầu được giao quyền hạn theo quy định từ Chính phủ, cho phép câu lạc bộ có hành động chống lại các nhà nhân giống không tuân thủ các tiêu chuẩn sức khỏe. Tiêu chuẩn giống mới cho 209 giống chó đã được công bố vào tháng 1 năm 2009 và có hiệu lực ngay lập tức và các nhà nhân giống có thể phản đối muộn nhất là đến tháng 6. Các tiêu chuẩn mới được cho là “không gồm các điều khoản có thể được suy luận thành cổ súy các đặc điểm gây bất lợi cho chó ở các hoạt động thở, đi lại và nhìn tự do.” “Điều này sẽ giúp ngăn chặn hành vi phóng đại khiến những đặc điểm mong muốn của chúng tôi như mõm ngắn hoặc da nhăn, được các nhà nhân giống quá coi trọng và có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của chó.”

BÁO CÁO RSPCA

Vào tháng 2 năm 2009, kết quả của một báo cáo khoa học độc lập do RSPCA ủy quyền đã kết luận rằng “các đặc điểm thể chất phóng đại và các bệnh di truyền gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ở chó thuần chủng”. Theo Arman (2007), bản báo cáo cho rằng “Xã hội và một phần của ngành thú y đã trở nên ‘mẫn cảm với các vấn đề sức khỏe đến mức việc những con chó bị biến dạng giải phẫu không còn gây sốc, hay được coi là bất thường nữa'”. Nó cũng nói rằng “Cho đến nay, các hoạt động nhân giống và nỗ lực gây giống của các nhà nhân giống và các câu lạc bộ chó giống đã không còn hiệu quả trong việc bảo vệ sức khỏe của nhiều giống chó nhà” và “những thay đổi trong quá trình nhân giống và chọn lọc là rất cần thiết”. The Kennel Club nói rằng bản báo cáo này “hoàn toàn không nhận ra quá trình ổn định thực sự và tiến bộ về kiến thức khoa học đã đạt được trong lĩnh vực sức khỏe của chó thuần chủng.”

VĂN HÓA

Vở kịch A Dog’s Talecủa Poppy Holman sáng tác dựa trên Crufts là một trong hai sản phẩm sẽ được phát hành năm 2020 của Mikron Theatre Company.

Trên đây là những thông tin về Crufts một sự kiện Dog show uy tín có truyền thống lâu đời được dược dịch thuật và đăng tải lần đầu trên website của Tùng Lộc Pet, hy vọng qua bài viết này những người nuôi chó giống chuyên nghiệp yêu thích dog show tại Việt Nam sẽ có thêm nhiều thông tin bổ ích. Crufts 2020 hiện đang diễn ra tại NEC Birmingham từ ngày 5 đến 8/3/2020, các bạn có thể theo dõi các phần thi qua kênh Youtube chính thức của Crufts và đừng quên đăng ký tham gia Cuộc thi chó đẹp nhất lớn miền Bắc sẽ tổ chức tại Hà Nội vào tháng 05/2020.

Người dịch: Ngân Hà